لاین های کلاس C - B - A ملکه های اصلاح شده‌

لاین به گروهی از ملکه‌های‌ یک نژاد گفته می‌شود که دارای روابط خویشاوندی دور باشند. در نتیجه جمعیت کلنی‌های یک زنبورستان که روابط خویشاوندی و روند تولیدی مشخصی ندارند لاین نیستند.

تولید لاین شرایطی دارد که باید به آن توجه کرد:
•    در هر از گروه ها، تعدادی صفات مهم اندازه‌گیری می‌شود و ملک ه‌های برتر دارای رابطه خویشاوندی (شجره) با آزمون عملکرد انتخاب می‌شوند.
•    برای جلوگیری از آثار سوء همخونی، تعداد ملکه‌های پدری باید حداقل ۶ یا ۸ و تعداد ملکه‌های مادری ۳۰ تا ۳۵ باشد. همچنین نباید از ملکه‌های مادری دارای روابط خویشاوندی نزدیک (خواهران یا مادر دختری) استفاده شود. هر چه تعداد ملکه‌ها در نسل اول کمتر باشد عوارض هم‌خونی در نتاج بیشتر ظاهر می‌شود پس باید حداقل هر ملکه مادری سه ملکه دختری داشته باشد.
•    با توجه به تاثیر بیشتر کلنی‌های پدری در آمیزش‌ها‌، بهترین کلنی‌ها به صورت کلنی‌های پدری انتخاب می‌شوند.
•    برای کنترل خلوص نژاد بهتر است از دی ان ای‌. نگاری‌، (این روش در داخل کشور در مورد زنبور عسل به احتمال زیاد امکان تشخیص وجود دارد به شرط داشتن کد ژنتیکی نژاد مربوطه) روش‌های بیوشیمیایی یا صفات ظاهری (رنگ بدن و…) استفاده شود.
•    به دلیل اثرات متقابل ژنتیک و محیط، لازم است نژادها بررسی شوند که با وضعیت محیطی مورد نظر تطابق داشته باشند.
برای شروع تولید، حداقل به سه نژاد مستقل نیاز است. اما اگر از چهار لاین استفاده شود بهتر است. هر سال زنبورهای نر تولید شده از هریک از این گروه ها به ایستگاه کنترل شده منتقل می‌شوند یا به صورت تلقیح مصنوعی و با تلاقی با ملکه‌های لاین خود اقدام به تولید و حفظ لاین‌های مورد نظر می‌شود. همچنین در سال اول پس از خریداری ملکه‌ها آنها را باید آزمود. به این صورت که از هر ملکه مادری، چند ملکه دختری تکثیر و آزمایش می‌شوند. بر اساس نتایج آزمون عملکرد، سه نوع ملکه مادری A،B،C به صورت پرورش‌دهنده ملکه و دختران متولد شده از آنها به صورت پرورش‌دهنده هم زنبور نر و هم ملکه دختری انتخاب می‌شوند.

این روش به نام روش روتنر معروف است که برای تولید و حفظ لاین پیشنهاد شده.

در این برنامه هم زمان با انتخاب دائم صفات تولیدی، نظیر تولید عسل، سرعت و کیفیت تخمریزی، می‌توان تلاقی‌ها رو برای مدت طولانی ادامه داد و آثار سوء آمیزش خویشاوندی رو کنترل کرد. استفاده دائم از تعداد مناسبی ملکه‌های اصلاح شده با حداقل میزان آمیزش خویشاوندی، بسیار مهم است .هر گروه باید حداقل ۳۰ تا ۳۵ ملکه مادری و هر ملکه مادری هم حداقل ۳ ملکه دختری داشته باشد. ملکه پدری ۶ الی ۸ تا باید در نظر گرفت. چون انتخاب بین گروهای هم سن انجام می‌گیرد این نوع اصلاح نژاد بسیار متداول است و سریع‌ترین روش برای تولید ملکه‌های اصلاح شده با عملکرد بالا، کاهش میزان همخونی و همگن بودن جمعیت است. روش یاد شده دو مزیت دارد استفاده از هتروزیس و قابل تکثیر بودن ملکه های f1 است.

سال اول پرورش :
تعداد زیادی ملکه از سه نوعA ،B،C تولید می‌شود و سپس با زنبورهای نر تولید شده از همان ‌ای مادری (آقای روتنر ۱۰ ملکه از هر نژاد در نظر گرفته و به عبارتی ۳۰ ملکه مادری از سه نژاد) تلاقی داده می‌شود این سه گروه اولین نسل از ملکه‌های مادری لاین‌های A،B،C را تشکیل می‌دهند. تمام کلنی‌ها بر اساس صفات تولیدی، آزمون عملکرد انتخاب شده و بهترین‌ها انتخاب می‌شوند.

سال دوم پرورش :
زنبورهای نر از لاین C و ملکه ها از:
•    لاین C لاین خالص: از این لاین هم نر هم ملکه در سال دوم پرورش به صورت ۶ نژاد پدری و ۴ لاین مادری انتخاب می‌شوند.
•    لاین A،B (آمیخته) تکثیر شده همراه با آزمون عملکرد.

سال سوم پرورش :
زنبورهای نر از لاین A و ملکه‌ها از:
•    لاین A لاین خالص: از این لاین هم نر هم ملکه سال سوم انتخاب می‌شود به ۶ لاین پدری و ۴ لاین مادری .
•    لاین C،B (آمیخته) تکثیر شده همراه با آزمون عملکرد.

سال چهارم پرورش :
زنبورهای نر از لاین B و ملکه‌ها از :
•    لاین B لاین خالص: از این لاین هم ملکه و هم نر سال چهارم انتخاب می‌شوند به تعداد ۶ لاین پدری و ۴ لاین مادری.
•    لاین C، A(آمیخته) تکثیر شده همراه با آزمون عملکرد.

اگر بخواهیم به طور دیگر بیان کنیم. در نسل اول از هر لاینA ،B،C به تعداد ۱۰ ملکه از هر لاین تکثیر و با نر‌های لاین خود تلقیح یا در منطقه ایزوله جفت داده می‌شود در این حالت هم حفظ لاین هم تولید لاین انجام می‌دهیم.

در سال دوم از هر۱۰ ملکه با انتخاب و آزمون، حداقل سه تا بهترین ملکه از هر لاین انتخاب شده و از سه ملکه یاد شده از هر ملکه، سه تا ملکه دختری انتخاب می‌شود (‌یعنی ۹ ملکه دختری از سه تا) این کار رو با لاین A،B کرده ولی در لاین C چهار تا از ده تا ملکه رو به عنوان مادری و ۶ تا از آنها را به عنوان پدری در نظر گرفته در حقیقت در سال دوم لاین C هم ملکه‌های تولیدی خودش و هم ملکه‌های تولیدی A،B را بارو می‌کند.
در سال سوم از ۴ لاین مادری تولید شده از سال دوم را در لاین C سه لاین انتخاب کرده و از هر سه ملکه سه تا تولید می‌شود (به عبارتی ۹ ملکه دختری از۳ تا) و در لاین B از ۹ ملکه انتخاب شده از سه لاین از سال دوم دوباره در سال سوم سه تا بهترین‌ها انتخاب و از هر کدام سه تا پرورش میابد (یعنی ۹ ملکه دختری از سه تا) لاین A در سال سوم پرورش هم به عنوان پدری هم مادری انتخاب می‌شود که ۴تا از ملکه‌ها به عنوان مادری و ۶ تا به عنوان پدری انتخاب می‌شود. لاین A در سال سوم پرورش هم ملکه‌های خود هم لاین C،B را بارور می‌کند.
در سال چهارم مجدداً از ۴تا ملکه مادری از نژاد A سه تا انتخاب و دوباره از سه تا ملکه از هر کدام سه تا تولید می‌شود. لاین B هم به عنوان مادری هم پدری در نظر گرفته می‌شود. ۴ تا مادری ۶ تا پدری، که هم ملکه‌های تولیدی خود و هم C، A رو بارور می‌کند. از لاین C هم از ۹تا ملکه که از سال قبل انتخاب شده سه ملکه انتخاب و از هر سه ملکه سه تا تولید می‌شود. در سال دوم C در سال سوم A در سال چهارم B به عنوان هم پدری هم مادری در نظر گرفته می‌شود.